-
1 ветер
мелкакой ветер занёс; каким ветром занесло — ниндәй ел алып килде, ниндәй ел ташланы (берәүҙең уйламаған ерҙән килеп инеүенә ҡарата)
бросать (кидать, швырять) деньги на ветер — аҡсаны елгә осороу (һыуға һалыу)
куда ветер дует (идти, смотреть и т.д.) — ел ҡайһы яҡҡа иҫһә, шул яҡҡа (йөрөү, барыу, ҡарау) (аумаҡай кеше тураһында)
ищи ветра в поле — ҡойроғон да тота алмаҫһың, елдәр иҫкән
-
2 дальше
1. сравн. от далёкий 1, 2, 4 и далекомы от центра живём дальше, чем вы — беҙ үҙәктән һеҙгә ҡарағанда алыҫыраҡ торабыҙ
2. нареч.затемартабан, унан ары, унан (шунан) һуңдальше что было, не помню — унан ары ни булғанын иҫләмәйем
3. нареч.продолжая начатоеартабан, ары, тағы ладальше (ехать) некуда прост. — берәй нәмәнең сигенә килеп етеү (терәлеү), башҡа сара юҡ
не дальше как; не дальше чем — ҡасан ғына әле
-
3 пища
1. жаш, аҙыҡ, ризыҡ, аш-һыу, аҙыҡтүлек, тәғәм, ниғмәт, ашамлыҡ2. прил. перен.аҙыҡдавать пищу чему, для чего — аҙыҡ биреү, сәбәпсе булыу (берәй нәмәнең таралыуына, килеп сығыуына)
-
4 прискакать
сов.1) сикереп (сикерә-сикерә) килеп җитү; ( о лошади) чабып килеп җитү2) ( приехать вскачь) чаптырып килеп җитү3) разг. ( быстро прибыть) [бик тиз] килеп җитү, чабып килеп җитү -
5 набежать
сов.1) на кого-что (натолкнуться с разбега) йөгереп барганда бәрелү, барып (килеп) бәрелү2) разг. ( сбежаться) [йөгереп килеп] җыелу3) (об облаках, тумане) кинәт каплау, каплап алу; ( о волнах) килеп бәрелү, каплау4) ( о ветре) кинәт исү, исеп китү; исеп кую5) разг. ( налиться) тулу, җыелунабежало с ведро воды — [бер] чиләккә якын су җыелды
6) барлыкка килү, чыгу7) перен.; разг. (о деньгах, процентах) җыелу -
6 подойти
сов.1) якын килү, [ янына] килү, килеп җитү (туктау)2) перен. барып (килеп) тоташу, барып (килеп) терәлү, терәлеп тору3) керешү, тотыну,...а башлауподойти к изучению (чего-л.) — берәр нәрсәне өйрәнергә керешү
4) карау, якын килү5) ярау, яраклы булу, туры килү, килешү6) разг. кабару, күперү• -
7 съехаться
сов.1) ( встретиться) (берәр нәрсәгә утырып) барганда очрашу2) ( берәр нәрсәгә утырып төрле яктан) килеп җыелу -
8 влипнуть
-
9 ввалиться
1. сов.во что; разг.упастьйығылып төшөү, ҡолау2. сов.стать впалымэскә батыу, өңөлөү, өңрәйеү, соҡорайыу3. сов. прост.войтикилеп инеү, килеп тулыу -
10 налететь
1. сов.на кого-что; перен., разг.барып (килеп) бәрелеү, һөжүм итеү, тап булыу, барып сығыу2. сов.на кого-чтонапасть с воздухаатылыу, ташланыу, (ҡапыл) һөжүм итеү, осоп ҡуныу3. сов.на кого-что; перен.наброситься с угрозами, обвинениями и т.п.ташланыу, янап ҡурҡытыу4. сов.внезапно начаться — о ветре, буре
ҡапыл сығыу, ҡубыу, күтәрелеү5. сов.прилететь в большом количествеябырылыу, күпләп осоп килеп төшөү6. сов.осесть тонким слоемҡуныу, ултырыу -
11 представиться
1. сов.кому и без доп.отрекомендоватьсяүҙен танытыу, үҙе менән таныштырыу2. сов.комуявиться в воображениикүҙ алдына килеү, күҙгә күренеү3. сов.комупомерещитьсяһымаҡ (кеүек) булып күренеү (тойолоу)ему представилось, что кто-то прошёл в комнату — уға кемдер бүлмәгә үтеп киткән һымаҡ булып күренде
4. сов.возникнуть, появитьсятыуыу, күренеү, килеп сығыу5. сов.кем-чем; разг.притворитьсяҡыланыу, -ға/-гә һалышыу6. сов.кому-чемупоказаться каким-л.килеп баҫыу, пәйҙә булыу -
12 выйти
сов.1) чыгу, чыгып китү2) барып чыгу, килеп чыгу; чыгу3) ( израсходоваться) сарыф ителеп бетү, чыгу, бетү4) ( за кого) чыгу5) ( получиться) чыгу6) булып чыгу•- выйти в отставку
- выйти из берегов
- выйти из головы
- выйти из доверия
- выйти из печати
- выйти из повиновения
- выйти из положения
- выйти из себя
- выйти из терпения
- выйти на пенсию
- выйти наружу
- лицом не вышел
- умом не вышел
- ростом не вышел -
13 найти
I сов.1) ( кого-что) табу, эзләп табунайти потерянную вещь — югалган әйберне [эзләп] табу
2) ( что) уйлап табу, ачу3) ( что) табу, күрү, сизүне найти [и] тени притворства — бернинди дә хәйлә сизмәү
4) ( кого-что) очрату, туры китерү5) ( кого-что) табу6) ( кого-что) табу, исәпләү•- найти себе могилу
- нашёл чем хвастаться! II сов.1) ( на кого-что) бәрелү, барып бәрелү, барып төртелү2) ( на что) каплау, басу3) (прийти, собраться) җыелу, килеп җыелу; килеп тулу4) тулу•- нашла тоска
- нашло веселье -
14 подступить
сов.1) ( к кому-чему) якын килү, килеп җитү2) ( оказаться в непосредственной близости) янында ук булу, терәлеп үк диярлек тору3) к кому разг. мөрәҗәгать итү, берәр үтенеч белән килү, янына бару4) перен. к чему, подо что төшү, тыгылу -
15 представиться
сов.1) (кому и без доп.) (отрекомендоваться) танышу, үзен таныштыру2) күз алдына килү, күзгә күренү3) ( кому) (померещиться) күзгә генә күренү, … кебек булып күренү4) (возникнуть, появиться) күренү, килеп чыгу; барлыкка килү5) кем-чем (притвориться) булып кылану, салыну, салышу -
16 прикатить
сов.1) ( кого-что) тәгәрәтеп китерү (китереп кую)2) разг. ( приехать) берәр нәрсәгә утырып килү, килеп төшү, килеп җитү -
17 с
предлог; =со1) с род. п. ( откуда)...дан2) с род. п. (при указ. на жительство и т. п.)...ы,...дан килгән,...лы3) с род. п. (при обознач. лица, предмета, от к-рого берут что-л.)...дан,... башыннан4) с род. п. (при обознач. начального момента какого-л. действия и в сочет. "с... до")...дан,...дан алып,...дан бирле5) с род. п. (при помощи, каким-л. способом)...ып6) с род. п. ( с количественными словами)...да;... белән7) с род. п. (на основании чего-л.) белән8) с вин. п. (приблизительно, почти) чамасы, чаклы, хәтле, диярлек,...лап9) с тв. п. (при указ. на совместность) белән10) с тв. п. (при указ. на наличие чего-л. в чём-л., обладание чем-л.)...лы11) с тв. п. ( при обозначении явления или состояния)...ып12) с тв. п. (при указ. на лицо или предмет, на к-рые распространяется действие, состояние)• -
18 следовать
несов.1) за кем-чем (идти следом) ияреп бару, артыннан бару (килү)2) за чем [артыннан] килү, булып тору, үтеп тору3) бару4) ( кому-чему), книжн. иярү, охшарга тырышу, тоту5) килеп чыгу6) безл.; с неопр. кирәк7) безл. с кого-чего и кому (причитаться) тиеш, кирәк• -
19 столпиться
сов.[бер җиргә] җыелу, килеп өелешү; килеп тыгылу -
20 упереться
сов.1) ( чем во что) таяну, сөялү, терәлү, терәү2) ( в кого-что), разг. килеп бәрелү (төртелү)шёл, шёл и упёрся в забор — бара торгач коймага килеп бәрелгәнмен
3) перен.; прост. (на чём и без доп.) киреләнү, үҗәтләнү, кәҗәләнү, аяк терәп каршы тору, үзсүзләнү, үз дигәнен итүон упёрся и не поехал никуда — үз дигәнен итте, бер кая да бармады
См. также в других словарях:
текәшү — 1. Бер берсенә караш текәү 2. сөйл. Берәр нәрсәнең каршына килеп төртелү 3. күч. Нәр. б. тартып сузып берәр вакытка җиткерү, очны очка ялгау (чыгымнар һ. б. тур.) бер пот он белән яңага килеп текәштек … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тыз-быз — диал. рәв. Әле бер, әле икенче якка, арлы бирле килеп (йөрү, йөгерү һ. б. ш. тур.). ТЫЗ БЫЗ (ТЫЗДЫЙ БЫЗДЫЙ) КИЛҮ – Ашыгудан яки каушаудан ыгы зыгы килү … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тыз-пыз — диал. рәв. Әле бер, әле икенче якка, арлы бирле килеп (йөрү, йөгерү һ. б. ш. тур.). ТЫЗ БЫЗ (ТЫЗДЫЙ БЫЗДЫЙ) КИЛҮ – Ашыгудан яки каушаудан ыгы зыгы килү … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тыздый-быздый — диал. рәв. Әле бер, әле икенче якка, арлы бирле килеп (йөрү, йөгерү һ. б. ш. тур.). ТЫЗ БЫЗ (ТЫЗДЫЙ БЫЗДЫЙ) КИЛҮ – Ашыгудан яки каушаудан ыгы зыгы килү … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
лаңгырт — Берәр әйбер югарыдан килеп төшкәндә яки ауганда барл. кил. тавышны белдерә самавыр л. итеп килеп төште … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
көялек килү — Берәр яхшы эшнең киресе булу, киресе килеп чыгу сукранма, көялеге килер … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
мыж-ж — Берөзлексез ишетелер ишетелмәс килеп торган яки аңлаешсыз тавышлар җыелмасын белдерә … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
мыж-мыж — Берөзлексез ишетелер ишетелмәс килеп торган яки аңлаешсыз тавышлар җыелмасын белдерә … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
патогенез — Берәр авыруның килеп чыгу һәм көчәю процессының эзлеклелеге һәм шуның закончалыкларын өйрәнә торган фән бүлеге … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
сәбәпче — Берәр эш хәлнең килеп чыгуына сәбәп, этәргеч булган нәрсә яки кеше … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
һәм — терк. 1. Бер үк вакытта, параллель рәвештә булган күренеш, эш хәлләрне белдерә торган тиңдәш кисәкләрне яки тиңдәш җөмләләрне үзара теркәү өчен кулланыла. Берәр нәрсәне характерлый торган парлы сыйфатлар, рәвешләрне терки һәм шул нәрсәгә хас… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
